Πηνίο και συντελεστής ποιότητας Q

Το πηνίο αποτελείται από έναν αγωγό (συνήθως από χαλκό) με σπειροειδή μορφή, ο οποίος παρουσιάζει αντίσταση σε διερχόμενο ρεύμα μεταβαλλόμενης έντασης. Η αντίσταση αυτή λέγεται «επαγωγική αντίσταση», ΧL, και μεταβάλλεται με την μεταβολή της συχνότητας του διερχόμενου ρεύματος: XL = 2 π f L. Ο συντελεστής ποιότητας Q Ο συντελεστής ποιότητας είναι βασικό χαρακτηριστικό ενός πηνίου και αρκετά σημαντικό για πηνία ραδιοσυχνοτήτων. Συμβολίζεται με το λατινικό γράμμα Q, είναι ο λόγος της επαγωγικής (XL) προς την αντίσταση (Rs) του πηνίου.

 Στις χαμηλές συχνότητες η επιδερμική αντίσταση είναι μικρή και το Q αυξάνεται με την συχνότητα γραμμικά. Από ένα σημείο και μετά όσο αυξάνεται η συχνότητα, αυξάνεται δραματικά η «επιδερμική» αντίσταση και σε συνδυασμό με την ενδοχωρητικότητα το Q μειώνεται στο μηδέν στη συχνότητα (αυτο- )συντονισμού Fr του πηνίου. Το Q δεν έχει μονάδες και παίρνει συνήθως τιμές από μηδέν έως 300. Όσο λιγότερες οι απώλειες, τόσο μεγαλύτερη τιμή παίρνει το Q. Σε ένα ιδανικό πηνίο, η τιμή Q είναι άπειρη. Όταν το πηνίο συνδεθεί σε κύκλωμα, τότε το συνολικό Q του κυκλώματος θα είναι μικρότερο από το Q του πηνίου (συνήθως στο 1/50). Aρα η τιμή Q ενός πηνίου δεν μπορεί άμεσα να μας προσδιορίσει το πόσο στενή είναι η καμπύλη συντονισμού σε ένα κύκλωμα LC, για παράδειγμα. Όμως τα πηνία παρουσιάζουν συνήθως (όχι πάντα!) χαμηλότερο Q από άλλα εξαρτήματα και έτσι όσο πιο μεγάλο Q έχει ένα πηνίο, τόσο πιο στενή είναι η καμπύλη συντονισμού του κυκλώματος. Το Q ενός κυκλώματος LC μπορεί να υπολογιστεί με τις παρακάτω εξισώσεις. Η fc είναι η συχνότητα συντονισμού και fl και f2 οι συχνότητες όπου η απόκριση είναι -3 dB από το μέγιστο της καμπύλης συντονισμού (ζώνη διέλευσης).